W celu zachowania budynku w dobrym stanie musimy zadbać o naszą piwnicę, a zwłaszcza o to, aby nie przedostawała się do niej woda gruntowa i wilgoć. Woda gruntowa może wypłukać składniki ścian piwnic i fundamentów, co doprowadzi po pewnym czasie do osłabienia murów, a nadmiar wilgoci może sprawić, że ściany będą zagrzybione.
Rozwiązaniem problemu jest drenaż, czyli sieć instalacji ułożona wokół budynku, która zbiera gromadzącą się wodę i odprowadza ją na bezpieczną odległość. W celu prawidłowego funkcjonowania zewnętrznego drenażu musimy zapewnić przepływ wody opadowej i gruntowej w jego kierunku. Woda gruntowa będzie bez przeszkód docierać do drenażu po zaopatrzeniu go w obsypkę filtracyjną, która wykonana jest z keramzytu, piasku lub żwiru rzecznego. W pierwszej kolejności dno wykopu wykłada się geowłókniną i zabezpiecza się nią obsypkę filtracyjną przykrywającą rury, natomiast kruszywo musi otaczać rurę drenarską. Dodatkową warstwę filtracyjną musimy wykonać po to, aby do drenażu mogła dopłynąć woda opadowa. Warstwa ta składa się z płytkiej opaski żwirowej i pionowej oraz właściwej warstwy filtracyjnej wykonanej najczęściej z drobnego żwiru, która zabezpieczona jest geowłókniną. Rury drenarskie ułożone muszą być ze spadkiem, a ich średnica wynosi z reguły 10cm. W wyjątkowych sytuacjach stosuje się również drenaż wewnętrzny – wówczas rury drenarskie muszą być ułożone we wszystkich pomieszczeniach piwnicy. Układa się je wzdłuż ścian, a w dużych piwnicach również w kilku liniach równoległych do krótszego boku. Umieszczenie drenażu poniżej poziomu fundamentów może doprowadzić do wymywania drobnych ziaren gruntu przez wodę, czego następstwem może być osiadanie fundamentu.
W celu zabezpieczenia piwnicy przed wilgocią należy wykonać izolację pionową i poziomą. Izolacja pionowa to izolacja ścian piwnicy, która składa się z papy termozgrzewalnej, folii tłoczonej (dodatkowa warstwa ochronna) i emulsji asfaltowej zabezpieczającej podłoże. Izolacja tego typu powinna łączyć się z izolacją poziomą stykiem zaokrąglonym, który zapobiegnie uszkodzeniom. Izolację poziomą wykonuje się podczas pierwszego etapu budowy na ławach fundamentowych. Powinna ona wystawać po obu stronach ław na kilkadziesiąt centymetrów, aby można było w przyszłości połączyć ją z izolacją ścian i podłogi. Do hydroizolacji wykorzystuje się materiały takie, jak na przykład papy podłogowe na osnowie z włókna szklanego lub poliestru, płyty izolacyjne wykonane głównie z polistyrenu ekstradowanego, lepiki i emulsje na bazie asfaltu oraz folie PVC.